Świadczenie rodzicielskie będzie przysługiwać osobom, które urodziły dziecko, a które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego.
Uprawnionymi do pobierania tego świadczenia są więc m.in.
- osoby bezrobotne (niezależnie od tego, czy są zarejestrowani w urzędzie pracy),
- studenci,
- rolnicy,
- osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa zlecenie, umowa o dzieło),
- osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje:
- obywatelom polskim,
- cudzoziemcom
Cudzoziemiec mieszkający w Polsce to:
- obywatel innego państwa Unii Europejskiej (UE),
- obywatel państwa spoza UE, ale Twoje państwo podpisało z Polską umowę o zabezpieczeniu społecznym, w której przewidziano prawo do świadczeń rodzinnych w Polsce. Sprawdź, które państwa spoza UE mają umowę z Polską o zabezpieczeniu społecznym,
- mający zezwolenie na pobyt stały,
- mający zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
- mający zezwolenie na pobyt czasowy w związku z pracą w zawodzie, który wymaga wysokich kwalifikacji,
- mający zezwolenie na pobyt czasowy - ponieważ inne państwo UE udzieliło Ci zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE - oraz zamierzasz w Polsce: pracować, prowadzić działalność gospodarczą, podjąć lub kontynuować studia lub szkolenie zawodowe. Taka osoba może wykazać również inne okoliczności, które uzasadnią zamieszkiwanie w Polsce,
- mający statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
- mający kartę pobytu z adnotacją "dostęp do rynku pracy". Ten punkt nie dotyczy osoby, która jest obywatelem państwa spoza UE, ale ma zezwolenie na pracę w państwie UE na okres do 6 miesięcy albo jest przyjęta w celu podjęcia studiów albo ma prawo do pracy na podstawie wizy.
- posiadający zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela Unii Europejskiej
Wniosek o przyznanie świadczenia rodzicielskiego może złożyć:
- oświadczenie dotyczące formy wypłacania świadczeń;
- orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
- osoba, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia.
- rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu– do ukończenia 10. roku życia;
- opiekun faktyczny dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka wobec, którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
- matka lub ojciec dziecka (świadczenie przysługuje ojcu dziecka w przypadku skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka lub śmierci matki dziecka lub porzucenia dziecka przez matkę);
- prawomocne orzeczenie sądu rodzinnego stwierdzające przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka;
- inne dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do przyznania świadczenia rodzicielskiego;
- kopię karty pobytu i kopię decyzji o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub inny dokument uprawniający cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Na potrzeby prowadzonego postępowania organ ma prawo wezwać o inne dokumenty potrzebne do rozpatrzenia wniosku.
Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
- co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka albo rodzina zastępcza, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej – w przypadku matki lub ojca, albo osoby, która przysposobiła dziecko;
- jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka albo rodzina zastępcza, nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki;
- w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
- osobom uprawnionym, przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.